Składniki aktywne – co zawiera lawenda?

Fitoterapeutyczne właściwości lawendy są uwarunkowane bogatą zawartością wielu składników aktywnych. Ich zawartość jest w głównej mierze związana z gatunkiem lawendy i czynnikami dotyczącymi środowiska jej rozwoju (m.in. klimatu, czasu zbioru czy żyzności podłoża). Niemniej jednak najczęściej mowa o lawendzie lekarskiej, która przeważnie stanowi komponent suplementów diety, mieszanek zapachowych czy herbat rekomendowanych w stanach zwiększonego stresu i nerwowości.

W składzie lawendy lekarskiej znajdują się takie komponenty jak:

• antocyjaniny i procyjanidyny,
• sterole roślinne jak β-sitosterol,
• garbniki pokroju kwasu taninowego,
• kumaryny w formie herinaryny czy kwasu kumarynowego,
• popularne falwonoidy np. rutyna, luteolina, cynarozyd, naryngenina czy mirycetyna i witeksyna,
• związki terpenowe o charakterze mono- i seskwiterpenów m.in. linalon, eukaliptol, kamfora czy α- i β-pinen.

Na czym polega uspokajające działanie lawendy?

Najbardziej wartościowy jest olejek lawendowy, bo to właśnie on zawiera sporo związków terpenowych i kumaryn. Komponenty jak kwas kumarynowy, herinaryna czy linaol przejawiają pozytywny wpływ na stan i funkcjonowanie układu nerwowego. Wedle aktualnego stanu wiedzy olejkowi lawendowemu przypisuje się działanie relaksujące, antystresowe, przeciwlękowe i wspomagające zasypianie. Ponadto olejek z kwiatów lawendy lekarskiej może być pomocny w przeciwdziałaniu niektórych problemów somatycznych, których podłożem są zaburzenia kondycji psychicznej. Dlatego też lawenda może sprawdzić się w kontekście łagodzenia problemów pokarmowych, normalizacji ciśnienia i tętna czy ograniczenia intensywności odczuwanych dolegliwości bólowych. Ponadto lawenda może być skutecznym wsparciem wobec niekorzystnego oddziaływania wolnych rodników tlenowych – przeciwutleniające właściwości komponentów zawartych w jej olejku może okazać się wyjątkowo pomocne w zwalczaniu stresu oksydacyjnego.

Lawenda na stres i nerwy – jak stosować?

Lawenda może być stosowana na różne sposoby. Na rynku istnieje wiele preparatów, które zawierają sproszkowany kwiat lub ekstrakt z kwiatu lawendy lekarskiej. Postać płynu, kapsułek lub tabletek pozwala z kolei na proste i szybkie wzbogacenie codziennej diety. Przykłady preparatów zawierających lawendę:

• Nervosol K (lek OTC);
• Relewium (suplement diety);
• Nervosol sen (suplement diety);
• ZzzQuil Natura (suplement diety);
• Skoczylas na sen (suplement diety);
• Novanoc Naturany Sen (suplement diety).

W powyższych preparatach znajduje się szereg innych komponentów, które mogą okazać się pomocne w łagodzeniu oznak nadmiernego stresu, zmniejszeniu odczuwanego zmęczenia czy ułatwieniu zasypiania. Mowa tu m.in. o melatoninie, magnezie, cynku, witaminie B6 i innych roślinach jak dziurawiec, kozłek lekarski, szyszki chmielu, melisa lekarska czy rumianek.

Jeżeli chodzi o olejek lawendowy, to wykorzystuje się go do sesji aromaterapeutycznych. Duża intensywność zapachu olejku eterycznego z lawendy sprawia, że można go z powodzeniem wykorzystać do kąpieli lub zastosować do kominków zapachowych w celu odświeżenia powietrza w pomieszczeniu. Z kolei suszone kwiaty lawendy mogą zostać użyte jako ozdoba do pokoju, która swoim aromatem pomoże zadbać o spokój.

Bibliografia:

1. Możdżeń K., Rzepka A., Barabasz-Krasny B. „Rośliny lecznicze wspomagające terapie stresu, nerwic i depresji.” Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu 2021, 27(2): 182-192.
2. Adaszyńska-Skwirzyńska M., Swarcewicz M. „Skład chemiczny i aktywność biologiczna lawendy lekarskiej.” Wiadomości Chemiczne 2014, 68(11-12): 1074-1093.
3. Alnamer R., et al. „Sedative and hypnotic activities of the methanolic and aqueous of Lavandula officinalis from Morocco.” Advances in Pharmacological Sciences 2012.
4. Nowak G. „Surowce roślinne o ddziałaniu przeciwlękowym i antydepresyjnym.” Herba Polonica 2009, 55(1): 84-97.
5. Perry N., Perry E. „Aromatherapy in the management of psychiatric disorders.” CNS Drugs 2006, 20(4): 257-280.