Palpitacja serca, zwana potocznie kołataniem, jest niedogodnością w postaci nieharmonijnego skurczu mięśnia sercowego. Zbyt szybkie lub zbyt wolne bicie serca stanowi przyczynę dużego dyskomfortu, który niejednokrotnie wprawia w lęk, a na dodatek mogą mu towarzyszyć również inne objawy np. zawroty głowy, nadmierna potliwość czy wzrost ciśnienia. Co należy zrobić w trakcie palpitacji serca? Jakie leki warto wziąć w przypadku kołatania mięśnia sercowego?
Jakie są przyczyny kołatania serca?
Pojawienie się palpitacji mięśnia sercowego może mieć rozmaite podłoże. U wielu osób przyczyny należy doszukiwać się w sferze emocjonalnej. Nadmierny stres, stany lękowe czy problemy z nastrojem niezwykle często powodują niemiarowe bicie serca. Niezwykle częstą przypadłością jest tzw. nerwica serca – mianem tym określa się specyficzną postać zaburzenia lękowego, którego objawy (m.in. duszności, kołatanie serca, ucisk w klatce piersiowej) mogą wskazywać na choroby sercowo-naczyniowe. W rzeczywistości okazują się somatyczną manifestacją problemów z psychiką.
Kołatanie serca to także częsta reakcja organizmu na stosowanie niektórych produktów. Alkohol, nikotyna, kofeina czy teina wykazują właściwości pobudzające, co w przypadku nadmiernej ilości może doprowadzić do przestymulowania organizmu i niemiarowej pracy mięśnia sercowego. Warto też dodać, że niektóre leki (np. pseudoefedryna występująca w preparatach na przeziębienie i grypę) również mogą oddziaływać na częstotliwość bicia serca.
Oczywiście nie można zapominać, że zbyt szybkie lub wolne skurcze mięśnia sercowego mogą być rezultatem jego schorzeń. Wśród nich należy wymienić m.in. arytmię, chorobę wieńcową, choroby zastawek czy przebytego zawału mięśnia sercowego.
Ponadto palpitacja serca może nastąpić wskutek:
- anemii,
- odwodnienia,
- zaburzenia poziomu elektrolitów,
- spożycia obfitego i ciężkostrawnego posiłku w krótkim czasie,
- intensywnego wysiłku psychofizycznego (np. trening sportowy),
- zmian hormonalnych (np. w trakcie ciąży, podczas menopauzy, zaburzenia tarczycy).
Jak sobie radzić i co brać na kołatanie serca?
Przede wszystkim warto sobie uzmysłowić, w jakim stopniu jest to poważny problem. Jeżeli palpitacje występują sporadycznie, to warto zwrócić uwagę na codzienny styl życia. Niejednokrotnie okazuje się, że rzucenie papierosów, regularne nawodnienie, zmniejszenie spożycia napojów kofeinowych czy zmiana nawyków żywieniowych przynoszą pożądane rezultaty w kontekście uspokojenia pracy mięśnia sercowego. W przypadku gdy kołatanie jest związane ze stresem, to wówczas można sięgnąć po ziołowe leki uspokajające np. walerianę (kozłek lekarski). Jednak w przypadku zdiagnozowania zaburzeń psychoemocjonalnych niezbędne będą leki uspokajające na receptę i rozpoczęcie psychoterapii.
Gdy palpitacje pojawiają się często i występują z nimi dodatkowe niedogodności (np. nadciśnienie tętnicze, mroczki przed oczami i epizody utraty przytomności, nasilenie oddechu, czy uczucie ścisku w gardle i szyi), to wówczas problem jest uwarunkowany chorobami serca. W takiej sytuacji leki na kołatanie mięśnia sercowego są przepisywane przez lekarza, a dobiera się je w głównej mierze do występującej choroby podstawowej. Najczęściej wykorzystywane leki na receptę to:
- Leki przeciwarytmiczne, które zmniejszają próg pobudliwości mięśnia sercowego np. amiodaron, dronedaron, lidokaina czy propafenon.
- β-blokery ograniczające przekaźnictwo adrenergiczne, zmniejszające pobudliwość pracy serc, a ponadto wykazują działanie hipotensyjne i rozkurczające mięśnie gładkie naczyń krwionośnych np. atenolol, bisoprolol, metoprolol czy sotalol.
- Blokery kanałów wapniowych, które ograniczają przedostawanie się jonów wapnia do komórek mięśnia sercowego, co wspiera rozkurcz serca i zmniejszenie jego kurczliwości m.in. dilitiazem i werapamil.
Bibliografia:
- Thompson J. „Psychological and physical etiologies of heart palpitations.” Holistic Nursing Practice 2006, 20(3): 107-115.
- Mandecki T. „Zaburzenia rytmu serca i przewodzenia.” w: Kardiologia. Wydawnictwo PZWL, 2005: 171-177.
https://www.umed.wroc.pl/sites/default/files/struktura/farmacja/farmakologia/Leki_stosowane_w_chorobach_uk%C5%82adu_krazenia_2013.pdf
