Nerwice są zaburzeniami ludzkiego dobrostanu, które oprócz psychiki dotyczą sfer emocjonalnych i zdrowia fizycznego. Osoby borykające się z nerwicą muszą być przygotowane na podjęcie wielowymiarowej walki z występującymi dolegliwościami. Jak skutecznie leczyć nerwicę? Co wchodzi w skład postępowania terapeutycznego, aby pokonać uciążliwe zaburzenia?
Nerwica – czym jest i jakie są jej objawy?
Pojęcie nerwicy jest stosowane wymiennie z zaburzeniami lękowymi. Oba terminy odnoszą się do problemów natury psychologicznej, które są związane z przesadnym odczuwaniem lęku i niepewności. Ich przyczyny są bardzo rozmaite – część osób może cierpieć z powodu nerwicy wywołanej przez nadmierny stres (np. z troski o własne zdrowie), presję społeczną (np. duża konkurencja na rynku pracy), traumatyczne przeżycia (np. strata bliskiej osoby) czy uwarunkowania biologiczne (np. problemy związane z prawidłową neurotransmisją w układzie nerwowym). Niejednokrotnie nerwica stanowi następstwo kumulacji kilku wspomnianych czynników (np. brak pracy, kiepskie zdrowie, problemy w życiu prywatnym).
Obraz kliniczny pacjenta z nerwicą jest bardzo zróżnicowany. Specjaliści wyróżniają różne rodzaje nerwic, które charakteryzują się specyficznymi symptomami. Niemniej jednak większość nerwic przebiega z takimi objawami jak utrzymywanie się nadmiernego napięcia, rozdrażnienie, problemy z koncentracją, poczucie wyczerpania i brak energii, demotywacja oraz rozmaite objawy somatyczne (np. duszności, biegunka, mdłości, dolegliwości bólowe).
Rodzaje nerwic i zaburzeń lękowych:
- Fobia
- Neurastenia
- Lęk paniczny
- Zespół stresu pourazowego
- Uogólnione zaburzenia lękowe
- Nerwicowe zaburzenia somatyczne (np. nerwica serca)
- Nerwica natręctw (zaburzenia obsesyjno-kompulsywne)
Leczenie nerwicy – na czym polega i co wykorzystać?
Podstawą leczenia zaburzeń psychologicznych jest oczywiście psychoterapia. Przekonanie chorego do skorzystania z tej formy przeciwdziałania występującym niedogodnościom stanowi spore wyzwanie dla bliskich i lekarzy – niejednokrotnie osoby z nerwicami i innymi problemami natury emocjonalnej mają wiele obaw oraz opory przed kontaktem z psychologami. W większości przypadków psychoterapia jest przez nich postrzegana jako nieskuteczna, czasami pacjenci są po prostu nieufni wobec psychologów i potrzebują czasu, aby rozpocząć szczerą współpracę. Niemniej jednak przepracowanie traum, omówienie problemów i rozmowy na temat własnych emocji stanowi niezwykle skuteczny sposób na zmianę punktu widzenia (np. dostrzeżenie natręctw i ich irracjonalności w przypadku zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych).
Psychoterapia jest zazwyczaj łączona z leczeniem farmakologicznym. Większość popularnych antydepresantów oddziałuje na kwestie związane z produkcją i wydzielaniem neurotransmiterów, co w większości przypadków zaburzeń psychologicznych jest zaburzone. Najpopularniejszymi typami leków są benzodiazepiny oraz inhibitory SSRI i SNRI – niestety skuteczność ich działania wiąże się z wieloma skutkami ubocznymi np. osłabieniem libido, sennością i rozkojarzeniem uniemożliwiającymi prowadzenie pojazdów, a u części pacjentów dochodzi wręcz do nasilenia występujących objawów. Jednak nie wszystkie preparaty przeciwlękowe mają aż tak intensywne oddziaływanie na stan pacjenta, czego bardzo dobrym przykładem jest pregabalina. Sposób leczenia farmakologicznego jest natomiast ustalany przez psychiatrę.
Ponadto w terapii nerwicy i innych zaburzeń lękowych warto zadbać o:
- wsparcie ze strony bliskich i zaufanych osób
- prawidłowy sen i poprawę higieny zasypiania
- zdrowe odżywianie i właściwe nawodnienie organizmu
- regularną aktywność fizyczną i proporcjonalną ilość odpoczynku
- redukcję bodźców stresowych np. ograniczenie social mediów, unikanie toksycznych relacji
Bibliografia:
- Gierus J., Mosiołek A., Szulc A. „Nie tylko >>nerwica<<. Poziom patalogicznego zamartwiania i objawy lęku uogólnionego w populacji a skala zgłoszeń do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Które zjawisko wyjaśnia więcej?.” Psychiatria 2018, 15(1): 1-6.
- Siemiński M., Pyrzowski J. „Zastosowanie pregabaliny w leczeniu zaburzeń lękowych uogólnionych.” Psychiatria 2017, 14(3): 121-128.
- Jasińska D., Boczoń J. „Nerwica lękowa – czy tylko? Opis przypadku.” Neuropsychiatria. Przegląd kliniczny 2014, 6(3): 148-150.
- Święcicki Ł. „Praktyczne aspekty farmakoterapii lęku – pozycja opipramolu.” Psychiatria 2013, 10(20: 63-66.
