Choć latanie samolotem jest uznawane za najbezpieczniejszy środek transportu, to jednak wizja lotu kilka tysięcy metrów nad ziemią może stanowić przyczynę mniej lub bardziej nasilonego niepokoju. Do tego warto dodać, że wiele osób cierpi na awiofobię, czyli zaburzenia lękowe związane nie tylko z podróżowaniem samolotem, ale i samym powietrzem np. mocnymi podmuchami wiatru. Czy w przypadku konieczności skorzystania z linii lotniczych można sięgnąć po leki uspokajające? Jakie preparaty będą bezpieczne?
O lekach decyduje lekarz
Leki przeciwlękowe są preparatami leczniczymi dostępnymi wyłącznie na receptę. To specjalista analizuje aktualną kondycję chorego i ocenia zasadność zastosowania środków farmakologicznych wobec występującego strachu przed lotem. W przypadku potwierdzonej awiofobii użycie leków przeciwlękowych może okazać się nieuniknione – wówczas preparaty są dostosowywane do poziomu występujących zaburzeń i towarzyszących im dolegliwości. Najczęściej rekomendowanymi lekami są benzodiazepiny, które wykazują skuteczne działanie uspokajające, wyciszające i wspierające zasypianie w przypadkach poczucia lęku. Niemniej jednak ich działanie wynosi nawet kilkadziesiąt godzin od momentu zastosowania. Różnice w czasie są uwarunkowane rodzajem leku i zastosowaną dawką. Warto też wiedzieć, że bezpośrednio po przyjęciu preparatu mogą występować objawy niepożądane np. problemy z widzeniem, bezsenność, spowolnienie psychoruchowe czy trudności z koncentracją. Oznacza to, że:
- pacjent nie może podróżować sam
- lekarz powinien dostosować ilość leku i jego moc do długości lotu
- chory może poinformować personel samolotu o stosowanych lekach
Inną opcją może być hydroksyzyna. To znacznie słabszy w działaniu, ale skuteczny lek uspokajający, który przeważnie wykorzystuje się w przypadkach niepokoju i związanych z nim problemów ze snem. Zaletą hydroksyzyny jest stosunkowo szybki czas działania – efekt terapeutyczny w postaci wzmożonej senności i relaksacji może być odczuwalny w przeciągu kwadransa od momentu zażycia.
Najbezpieczniejszym rozwiązaniem są preparaty ziołowe i rośliny jak kozłek lekarski, melisa, rumianek, szyszki chmielu zwyczajnego czy dziurawiec. Tego typu produkty wykazują niewielkie ryzyko występowania skutków ubocznych, ale ich działanie nie jest na tyle efektywne, aby zagwarantować łagodzenie zaburzeń lękowych. Preparaty ziołowe w połączeniu z melatoniną, w formie leku OTC, mogą być pomocne dla uzyskania uczucia relaksacji czy ułatwić zasypianie. Melatoninie przypisuje się także pozytywny wpływ na przeciwdziałanie tzw. jet lag, czyli zespołu nagłej zmiany strefy czasowej, który występuje w przypadkach podróży międzykontynentalnych.
Co może stanowić przyczynę lęku przed lotem samolotem?
Awiofobia może wynikać z rozmaitych przyczyn. Lęk wobec wejścia do samolotu i podróży w przestworzach jest przeważnie podyktowany występowaniem sytuacji, które spowodują bezpośrednie zagrożenie zdrowia lub życia pasażerów. Wśród nich najczęściej wymieniane to:
- Znaczna wysokość
- Atak terrorystyczny
- Niedostateczna ilość paliwa
- Niespodziewana awaria maszyny
- Turbulencje i problemy związane z warunkami atmosferycznymi
- Brak zaufania do umiejętności pilota, co często łączy się z brakiem poczucia kontroli nad lotem
- Ograniczona przestrzeń w samolocie i brak możliwości ucieczki w momencie niebezpiecznej sytuacji
Osoby mające duże problemy z awiofobią powinny uczęszczać na psychoterapię, co pozwoli na skonfrontowanie się z własnymi lękami i nabycie technik umożliwiających radzenie sobie ze stresem.
Bibliografia:
- Bieńkowski P., et al. „Bezpieczne stosowanie benzodiazepin w podstawowej opiece zdrowotnej – rekomendacje dla lekarzy rodzinnych.” Lekarz POZ 2019, 3-4: 177-193.
- Krysta K. „Bezpieczne i skuteczne stosowanie benzodiazepin w zaburzeniach psychiatrycznych i towarzyszących im innych schorzeniach.” Psychaitria 2014, 11(1): 9-14.
- https://www.medicover.pl/zdrowie/psychiczne/lek-przed-lataniem/
