Gastroskopia rodzi u wielu pacjentów niepokój. Nadmierny stres może utrudnić specjalistom sprawne i bezpieczne przeprowadzenie badania. Dlatego w niektórych przypadkach pojawia się możliwość wykorzystania leków o działaniu uspokajającym. Jakie produkty lecznicze podaje się pacjentom przed planowaną gastroskopią?

Gastroskopia – wskazania, przebieg i zalecenia

Panendoskopia, zwana potocznie badaniem gastroskopowym, jest procedurą diagnostyczną, która polega na wprowadzeniu do wnętrza ciała specjalnie zaprojektowanego aparatu z optyką. Celem gastroskopii jest analiza poszczególnych odcinków przewodu pokarmowego. Ponadto umożliwia pobranie wycinka do przeprowadzenia dokładniejszej diagnostyki. Aparat gastroskopowy przechodzi przez jamę ustną, przełyk, żołądek aż do zstępującej części dwunastnicy. Gastroskopia jest nieprzyjemna i często powoduje odruch wymiotny, co przeważnie wymaga zastosowania miejscowego znieczulenia w formie sprayu z lidokainą.

Badanie panendoskopowe jest rekomendowane w przypadkach podejrzenia chorób górnych cześci przewodu pokarmowego. Gastroskopię warto wykonać w przypadkach takich dolegliwości jak przewlekłe nudności, zgaga, silne dolegliwości bólowe górnej części brzucha, trudności z przełykaniem, regularne odbijanie poposiłkowe. Ponadto gastroskopia jest polecana w takich niedogodnościach jak smoliste stolce, krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego. Co więcej, jest to badanie pozwalające diagnozować inne problemy np. celiakia, żylaki przełyku czy choroby nowotworowe.

Jak należy przygotować się do gastroskopii? Oto najważniejsze wskazania dla pacjenta:

• Jama ustna powinna być pozbawiona ruchomych protez, kolczyków i innych elementów.
• Na 8 godzin przed planowanym badaniem należy być na czczo – ostatni posiłek powinien być lekkostrawny.
• 4 godziny przed badaniem nie można pić, palić papierosów, żuć gumy – dostarczane płyny muszą być ograniczone wyłącznie do niegazowanej wody.
• po przeprowadzonym badaniu zaleca się 2-godzinną przerwę od jedzenia i picia.

Gastroskopia przeważnie trwa od kilku do kilkunastu minut. Przeciwwskazaniami do badania panendoskopii są m.in. perforacje przewodu pokarmowego, zapalenie otrzewnej, niewydolność oddechowa czy też niestabilna choroba wieńcowa.

Jakie leki uspokajające stosuje się przed gastroskopią?

Badanie gastroskopowe jest dla wielu pacjentów przyczyną dużego stresu, co przeważnie prowadzi do utrudnienia sprawnej diagnostyki. Dlatego tez specjaliści, na życzenie pacjenta, mogą zastosować leki znieczulające. W przypadku gastroskopii wykonuje się analogosedację – dożylne podanie środka znieczulającego stanowi jedyne rozwiązanie, gdyż przed badaniem pacjent musi być na czczo.

Leki wykorzystywane w analogosedacji przed gastroskopią:

• Diazepam – produkt leczniczy z grupy benzodiazepin, który wykazuje działanie miorelaksacyjne, uspokajające i nasenne. Choć głównie stosuje się go w stanach lękowych czy w celu ograniczenia padaczki, to jednak używa się go w premedykacji.
• Fentanyl – agonista receptorów opioidowych o działaniu analgestycznym. Używany jest samodzielnie lub w połączeniu z innymi lekami (np. benzodiazepinami) do analogosedacji.
• Midazolam – krótko i szybko działający lek o właściwościach nasennych, który wykorzystuje się w anastezji. Bardzo często stosuje się go w zabiegach gastroskopowych.
• Petydyna – lek opioidowy stosowany w premedykacji i podtrzymywaniu znieczulenia operacyjnego.
• Propofol – lek usypiający stosowany do znieczulenia ogólnego.

Bibliografia:

1. Behrens A., et al. „Acute sedation-associated complications in GI endoscopy (ProSed 2 Study): results from the prospective multicentre electronic registry of sedation-associated complications.” Gut 2019, 68(3): 445-452.
2. Jakubowski A., et al. „Stosowanie analogosedacji do endoskopii w Polsce.” Postępy Nauk Medycznych 2009, 2: 88-98.
3. http://chpl.com.pl/data_files/2011-09-15_Propofol_Pfizer_10mg_SPC.pdf
4. http://chpl.com.pl/data_files/2013-02-13_chpl_Relanium_rere_ZATW.pdf
5. https://www.polfawarszawa.pl/products/chpl/smpc-dolcontral-2019-02pl.pdf
6. https://www.polfawarszawa.pl/products/chpl/smpc-fentanyl-wzf-2019-10pl.pdf
7. http://chpl.com.pl/data_files/2011-08-31_m1-3-1-SPC-5mg-ml-clean_copy-PL.pdf