Zmiany hormonalne w trakcie ciąży mogą powodować zmiany nastroju. Niejednokrotnie kobiety odczuwają większy niepokój, który wynika np. z obawy o prawidłowy przebieg porodu czy sprawdzenie się w roli matki. Czy podczas ciąży można stosować leki uspokajające? Jaki wpływ na dziecko mają preparaty o działaniu psychotropowym?
Czy można stosować leki uspokajające w ciąży?
Najpopularniejszymi lekami uspokajającymi są benzodiazepiny. To preparaty o silnych właściwościach nasennych i sedacyjnych, które są rekomendowane w przypadkach silnych napadów lęku, bezsenności czy napadów drgawkowych. Niemniej długotrwałe stosowanie benzodiazepin jest niebezpieczne – środki te wykazują wysoki potencjał uzależniający, co może spowodować u pacjenta pojawienie się zespołu abstynencyjnego. Benzodiazepiny są bezwzględnie przeciwwskazane dla kobiet w ciąży. Leki te mogą powodować hipotonię noworodków, problemy z karmieniem czy przedwczesne porody i konieczność porodu drogą cesarskiego cięcia. Warto też dodać, że benzodiazepiny mogą spowodować rozwój objawów abstynencyjnych u dziecka.
W farmakoterapii zaburzeń lękowych niezwykle często wykorzystuje się antydepresanty czyli SSRI, SNRI, TLPD i IMAO. Leki te zalicza się do kategorii D – preparatów wykazujących bezpośrednie zagrożenie dla płodu. Przykładowymi niebezpieczeństwami dla noworodków są m.in. ataki duszności, nadciśnienie tętnicze, wady serca, zaburzenia nastroju, zaburzenia hematologiczne, a także zwiększone szanse występowania wad cewy nerwowej czy rozszczepu kręgosłupa. Tego typu leki mogą być użyte wyłącznie na decyzję lekarza, który uzna, że preparat może okazać się jedynym rozwiązaniem w sytuacji zagrożenia życia matki i jej otoczenia (np. w momencie silnego ataku paniki, próby samobójczej czy napadzie agresji).
Równie częstym lekiem uspokajającym jest hydroksyzyna, która wykazuje znacznie słabsze działanie niż wcześniej opisane preparaty. Przeważnie jest rekomendowana do przeciwdziałania stanom niewielkiego niepokoju czy łagodzenia trudności ze snem i zasypianiem. Jednak w przypadku hydroksyzyny również istnieją przeciwwskazania do jej użycia – lek jest zaliczany do grona preparatów z kategorii C, co oznacza, że jest niebezpieczny dla noworodka m.in. może powodować zaburzenia ruchowe, hipotonię czy niedotlenienie. Szczególne niebezpieczeństwo wykazuje w pierwszym trymestrze ciąży. Decyzja o leczeniu hydroksyzyną należy do lekarza prowadzącego.
Co na uspokojenie w ciąży?
Przede wszystkim fitoterapia. Preparaty ziołowe co prawda nie wykazują silnego i doraźnego działania, ale z całą pewnością są bezpieczniejsze dla matki i dziecka. Najczęściej rekomendowanymi roślinami są melisa, kozłek lekarski, lawenda, rumianek, szyszki chmielu, ashwagandha oraz owies zwyczajny. Niemniej jednak należy pamiętać, że zioła stanowią źródło składników aktywnych (np. kwasu walerianowego), które mogą wchodzić w interakcje z innymi lekami stosowanymi przez kobietę w ciąży. Dlatego ziołowe leki i suplementy diety nie mogą być używane na własną rękę – w każdym przypadku należy wcześniej skonsultować sie z lekarzem, który oceni potencjalne ryzyko interakcji.
Niejednokrotnie zaburzenia lękowe wynikają ze stresu, a ten stanowi efekt niedoborów w codziennej diecie. Przeważnie problem tkwi w zbyt małej podaży magnezu – zwłaszcza że kobiety w ciąży przejawiają zwiększone zapotrzebowanie.
Bibliografia:
- Łuczak A., Nowak M., Szałek E. „Bezpieczeństwo leków roślinnych w ciąży.” Farmacja współczesna 2017, 10: 140-146.
- Krysta K. „Bezpieczne i skuteczne stosowanie benzodiazepin w zaburzeniach psychiatrycznych i towarzyszących im innych schorzeniach.” Psychiatria 2014, 11(1): 9-14.
- Abel DE. „Stosowanie leków z grupy SSRI w ciąży – ocena korzyści i ryzyka.” Ginekologia po Dyplomie 2013, 15(5): 78-85.
- https://psychiatraplus.pl/bezpieczenstwo-lekow-psychotropowych-w-ciazy/
